Văn hóa Hoa nương

Địa danh

Thời Lê trung hưng, các phường Bích Câu và Quảng An nức danh chốn kinh kỳ vì là tụ điểm ăn chơi có đông gái đĩ với đủ ngón hảo hạng. Sang thời Nguyễn, do thành quách đã điêu tàn và thần kinh chuyển đàng Huế, nên phường đĩ dạt dần xuống xóm Khâm Thiên, thói xa hoa cũng nhiều phần bạc hơn trước.

Tục ngữ

  • Gái đĩ già mồm.
  • Thằng Ngô con Đĩ.
  • Dạy Đĩ vén xống; Dạy ông Cống vào tràng; Dạy bà Lang bốc thuốc.
  • Vừa khôn mà lại vừa ngoan; Đã vừa làm đĩ lại toan cáo làng.
  • Chưa đi anh đã vội về; Đã đi đừng vội, vội về đừng đi.
  • Chưa đi anh đã vội về; Hay là xuân giục, vội về với xuân?
  • Đùng đùng ngựa chạy qua truông; Mảng mê con đĩ buông tuồng bỏ em.
  • Đĩ dại làm hại thằng tù; Nó cho miếng bánh, nó cù cả đêm.
  • Chết thời làm kiếp mẹ ranh; Sống thời đánh đĩ thập thành tứ phương.

Văn chương

Trung Hoa
  • Đường · Lý Hạ, Thân hồ tử tất lật ca : "Sóc khách đại hỉ, kình tràng khởi lập, mệnh hoa nương xuất mạc, bồi hồi bái khách" (朔客大喜，擎觴起立，命花娘出幕，裴回拜客).
  • Tống · Mai Nghiêu Thần, Hoa nương ca : "Hoa nương thập nhị năng ca vũ, tịch thậm thanh danh cư nhạc phủ" (花娘十二能歌舞，籍甚聲名居樂府).
  • Minh · Đào Tông Nghi, Chuyết canh lục · Phụ nữ viết nương : "Nhi thế vị ổn bà viết lão nương, nữ vu viết sư nương, đô hạ cập Giang Nam vị nam hích diệc viết sư nương, xướng phụ viết hoa nương" (而世謂穩婆曰老娘，女巫曰師娘，都下及江南謂男覡亦曰師娘，娼婦曰花娘).
An Nam